کدام کالاها برای حمل و نقل کانتینری مناسب نیستند؟ 

حمل و نقل کانتینری یکی از نوآوری‌های مهم در صنعت لجستیک است که روش جابه‌جایی کالاها در سطح بین‌المللی را به‌طور چشمگیری تغییر داده است. این شیوه‌ی حمل و نقل کانتینری، با فراهم آوردن امنیت، نظم و قابلیت ردیابی، مسیر تجارت بین‌المللی را دگرگون کرده و روز به‌ روز بر محبوبیت آن افزوده می‌شود. اما آیا تمام کالاها را می‌توان بدون نگرانی درون کانتینر قرار داد و راهی سفرهای چند هزار کیلومتری کرد؟ واقعیت این است که با وجودِ مزایای گسترده، حمل و نقل کانتینری محدودیت‌هایی نیز دارد؛ محدودیت‌هایی که اگر نادیده گرفته شوند، می‌توانند منجر به خسارات مالی و عملیاتی جدی شوند. برخی کالا ها به دلایل فنی، ایمنی یا قانونی اصلاً گزینه مناسبی برای این نوع حمل‌ و نقل نیستند. شناخت دقیق این اقلام برای صاحبان کالا، صادرکنندگان و حتی شرکت کشتیرانی، نقشی کلیدی در کاهش ریسک و افزایش بهره‌وری حمل‌ و نقل دارد. در این مقاله بررسی می‌کنیم که چه کالاهایی برای حمل و نقل کانتینری مناسب نیستند.

کالاهایی که برای حمل و نقل کانتینری مناسب نیستند، کدامند؟

حمل و نقل کانتینری با وجود کارایی و امنیت بالا، محدود به نوع خاصی از کالاها است. برخی محموله‌ها به دلایل فنی، ایمنی یا شرایط نگهداری، امکان جابجایی آن‌ها در فضای استاندارد کانتینر به‌ درستی وجود ندارد. این دسته از کالاها ممکن است موجب آسیب به سایر محموله‌ها شوند، به شرایط خاصی برای حمل نیاز داشته باشند یا حتی حمل آن‌ها از نظر قانونی ممنوع باشد. در ادامه به پنج گروه اصلی کالایی که برای حمل در کانتینرهای استاندارد مناسب نیستند می‌پردازیم:

• مواد خطرناک و اشتعال‌زا 

این دسته شامل اقلامی مانند مواد شیمیایی ناپایدار، گازهای فشرده، سوخت‌ها و مایعات قابل اشتعال است. چنین موادی می‌توانند در اثر گرما، فشار یا ضربه، واکنش‌های خطرناکی ایجاد کرده و ایمنی کشتی، کارکنان و سایر محموله‌ها را به‌ شدت تهدید کنند.

• برخی از این مواد باید طبق استاندارد IMO (International Maritime Organization) و تحت طبقه‌ بندی «کالایِ خطرناک» حمل شوند.
• برای حمل قانونی آن‌ها اغلب نیاز به کانتینرهای مخصوص (مثل تانک کانتینر یا کانتینر تهویه‌دار) و مجوزهای خاص وجود دارد.

اگرچه بعضی شرکت کشتیرانی امکان جابجایی برخی از این مواد را فراهم می‌کنند، اما این کار تنها در شرایط بسیار محدود و با نظارت شدید انجام می‌شود. بسیاری از خطوط کشتیرانی به دلایل بیمه‌ای و امنیتی از پذیرش این نوع کالا خودداری می‌کنند.

• کالاهای فاسد شدنی بدون زنجیره سرد

محصولاتی مانند میوه‌ها، لبنیات، گوشت و داروهای حساس به دما، اگر بدون کانتینر یخچال‌دار (Reefer Container) حمل شوند، به‌ سرعت فاسد می‌شوند. بسیاری از صادرکنندگان تازه‌کار ممکن است تصور کنند که یک کانتینر استاندارد به‌ اندازه کافی محافظت ایجاد می‌کند، اما در واقعیت، این کانتینرها هیچ کنترل دمایی ندارند.

• حمل و نقل کانتینری چنین کالاهایی بدون کانتینر یخچالی مناسب، می‌تواند منجر به از دست رفتن کل محموله شود.
• حتی نوسانات دمایی اندک در طول مسیر می‌تواند باعث فساد، کاهش کیفیت یا حتی آلودگی شود.

• کالاهای بیش‌ازحد حجیم یا سنگین

کانتینرهای استاندارد ظرفیت بار مشخصی دارند. کالاهایی که از نظر وزن یا ابعاد فراتر از این ظرفیت باشند، یا باید با استفاده از تجهیزات خاص بارگیری شوند یا اصلاً درون کانتینر جای نمی‌گیرند.

نمونه‌هایی از این نوع کالاها:

• ماشین‌ آلات صنعتی بزرگ
• سازه‌های فلزی پیش‌ ساخته
• مخازن عظیم

• اقلام با ارزش بالا یا اقلام لوکس

حمل و نقل کانتینری کالاهایی مانند طلا، جواهرات، آثار هنری، یا تجهیزات الکترونیکی بسیار گران‌ قیمت، در کانتینرهای معمولی بیشتر در معرض خطر سرقت، دست‌کاری یا گم‌ شدن هستند.

• اگرچه برخی شرکت‌ کشتیرانی خدمات امنیتی پیشرفته ارائه می‌دهند، اما اغلب توصیه می‌شود این کالاها با روش‌های تخصصی‌تر و با بیمه‌های مخصوص حمل شوند.
• از دیدگاه بیمه‌گذار، حمل چنین کالاهایی در کانتینر استاندارد بدون رعایت الزامات امنیتی خاص، پرریسک است.

• کالاهای ناسازگار با سایر محموله‌ها

برخی مواد و محصولات ممکن است به خودی خود ایمن باشند، اما در مجاورت سایر کالاها باعث ایجاد خطر شوند. برای مثال:

• مواد خورنده کنار فلزات می‌توانند باعث خوردگی شدید شوند.
• کالاهای با بوی شدید در کنار مواد غذایی، منجر به آلودگی بویایی و کاهش کیفیت می‌شوند.
• برخی مواد شیمیایی در مجاورت گرما یا رطوبت تولید گاز می‌کنند.

محدودیت‌های گمرکی و قانونی در کشورهای مختلف

اگرچه حمل و نقل کانتینری مسیرهای بین‌ المللی تجارت را هموار کرده، اما هر کشور قوانین خاص خود را برای ورود، خروج یا عبور کالاها از مرزهای خود دارد. عدم آگاهی یا بی‌توجهی به این مقررات می‌تواند باعث توقیف کالا، جریمه‌های سنگین یا حتی برگشت محموله به مبدأ شود. در این بخش به دو جنبه مهم از محدودیت‌های قانونی در حمل و نقل کانتینری  می‌پردازیم:

کالاهای ممنوعه از نظر قوانین ملی و بین‌المللی

حمل و نقل کانتینری برخی اقلام به‌ صورت کلی در بسیاری از کشورها ممنوع یا محدود هستند. این ممنوعیت‌ها ممکن است به دلایل زیر اعمال شوند:

• تهدید برای سلامت عمومی یا امنیت ملی
• مسائل زیست‌ محیطی
• قوانین بین‌ المللی درباره تجارت کالاهای خاص

نمونه‌هایی از این کالاها:

• مواد مخدر، داروهای کنترل‌ شده و مکمل‌های غیرمجاز
• اسلحه، مهمات، و تجهیزات نظامی
• کالاهای فرهنگی، آثار باستانی یا اقلام ثبت‌ شده به‌عنوان میراث ملی
• حیوانات زنده، گیاهان خاص یا فرآورده‌های زیستی بدون مجوز

همچنین برخی حمل و نقل کانتینری اقلام ممکن است در یک کشور مجاز و در کشور دیگر ممنوع باشند. به‌ عنوان مثال، در برخی کشورها واردات مشروبات الکلی یا محصولات خاص مذهبی ممنوع است. به همین دلیل شرکت‌ کشتیرانی‌ موظف است قبل از پذیرش کالا، از مجاز بودن آن در کشور مقصد اطمینان حاصل کند.

تفاوت مقررات بین شرکت‌ کشتیرانی و مقصد نهایی

جالب است بدانید که حتی اگر حمل و نقل کانتینری  یک کالا طبق قوانین مقصد مجاز باشد، ممکن است شرکت‌ کشتیرانی آن را نپذیرد. دلیل این تفاوت می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• محدودیت‌های داخلی شرکت برای جلوگیری از مسئولیت‌های حقوقی
• محدودیت بیمه‌ای برای پذیرش برخی کالاها
• نبود زیرساخت مناسب برای حمل یا تخلیه کالای خاص

نتیجه‌گیری

حمل و نقل کانتینری به عنوان یکی از پایه‌های حیاتی تجارت بین‌ المللی، ابزار بسیار کارآمدی برای جا به‌ جایی کالاها در سطح جهان است. با این حال، همان‌ طور که در این مقاله دیدیم، این روش برای همه کالاها مناسب نیست. شناخت دقیق محدودیت‌ها و شرایط حمل، نه تنها از بروز خسارات جلوگیری می‌کند، بلکه به بهینه‌ سازی فرآیند حمل، صرفه‌ جویی در هزینه‌ها و رعایت قوانین بین‌ المللی کمک بزرگی خواهد کرد.

خدمات حمل و نقل کانتینری شرکت هنزا ناو دریا

شرکت هنزا ناو دریا (هانزا) با سال‌ها تجربه در حمل‌ و نقل دریایی، زمینی و هوایی، با افتخار همراه مشتریان خود است تا در هر مرحله، راهکارهایی دقیق و متناسب با نیازهای خاص آنان ارائه دهد. ما بر این باوریم که هر پروژه، فرصتی برای ارائه بهترین خدمات است؛ از این رو، با دقت و توجه کامل به شرایط عملیاتی و نیازهای منحصر به فرد شما، راه‌حل‌هایی سفارشی و کارآمد پیشنهاد می‌کنیم. در زمینه حمل ترکیبی نیز، هنزا ناو دریا با تکیه بر دانش و تخصص خود، با ارزیابی دقیق شرایط و امکانات و با توجه به نوسانات در نحوه ارائه خدمات در بازار، راهکارهایی را به شما ارائه خواهد داد که بیشترین انطباق را با اهداف شما داشته باشد. جهت اطمینان از دریافت سرویس مورد نظر از این مجموعه، لطفاً با تیم هانزا تماس حاصل فرمایید تا از جزئیات خدمات و شرایط به‌ روز مطلع شوید. ما به این همراهی و همکاری افتخار می‌کنیم و همواره آماده‌ایم تا با شما در مسیر موفقیت‌های بیشتر گام برداریم.